1. Soạn bài Thu hứng: Trước khi đọc

1.1 Tác giả Đỗ Phủ.

a. Tiểu sử - Đỗ Phủ (712 - 770), tự Tử Mĩ, hiệu Thiếu Lăng dã lão, Đỗ Lăng dã khách hay Đỗ Lăng bố y.- Đỗ Phủ được sinh ra trong một gia đình có truyền thống Nho học và thơ ca lâu đời ở huyện Củng, tỉnh Hà Nam (Trung Quốc).- Ông được biết đến là một nh...

1.2 Câu 1 trang 47 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Bạn đã được làm quen với một số bài thơ Đường luật trong sách giáo khoa Ngữ văn cấp Trung học cơ sở. Hãy chia sẻ ấn tượng của bạn về đặc điểm hình thức cũng như nội dung của những bài thơ thuộc thể loại này.”Ấn tượng về đặc điểm hình thức cũng như nội dung của những bài thơ Đường luật đã học:- Về đặc điểm hình thức: những bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt hoặc thất ngôn bát cú Đường luật (đề - thực - luận - kết). Hai thể thơ này đều có quy luật vô cùng nghiêm khắc về luật, niêm và vần (theo bằng trắc) và có bố cục rõ ràng.- Về nội dung: Có bốn phần là: Đề, Thực, Luận và Kết. Thơ Đường luật thường hay đề cập đến những đề tài như tình yêu quê hương nước, vẻ đẹp thiên nhiên hay tình cảm con người,....

1.3 Câu 2 trang 47 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Bạn đã bao giờ xa gia đình và thấy nhớ nhà? Nếu có thể, hãy chia sẻ trải nghiệm ấy của bạn.”Vào mùa hè năm ngoái, tôi đã từng xa nhà một khoảng thời gian để tham gia chuyến tình nguyện. Chuyến đi ấy đã để lại trong tôi nhiều kỉ niệm đáng nhớ cũng như cho tôi nhiều trải nghiệm thú vị. Trong thời gian gần 1 tháng đó, tôi đã cảm thấy khá nhớ gia đình, bởi vậy tôi đã thường xuyên gọi điện về hỏi thăm người thân. Điều đó đã giúp cho tôi phần nào cảm thấy đỡ nhớ gia đình hơn và có thêm độc lực để hoàn thành chuyến tình nguyện. Sau chuyến đi ấy, tôi càng thêm yêu quý và luôn trân trọng những phút giây được ở bên cạnh những người thân của mình.

2. Soạn bài Thu hứng: Trong khi đọc

2.1 Khung cảnh mùa thu đã được tái hiện như thế nào trong bài thơ (màu sắc, không khí, trạng thái vận động của sự vật)?

Khung cảnh mùa thu được tái hiện trong bài thơ:- Qua màu sắc: màu trắng của sương trời, xanh thẳm của lòng sông và màu bạc của mây. Đây đều là những gam màu gợi cảm giác lạnh lẽo- Qua không khí: Không khí u ám, u buồn, heo hút, ảm đạm và thê lương. Không khí núi non rộng lớn, hun hút, lòng sông sâu thăm thẳm, mây mù tận núi xa- Qua trạng thái vận động của sự vật: Sự vật đều được vận động theo trạng thái mạnh mẽ, dường như nén không gian lại, khiến trời đất đảo lộn→ Khung cảnh mùa thu hiện lên u buồn và ảm đạm, được nhìn từ xa, rộng và bao quát, gợi nỗi sầu buồn và trầm uất của Đỗ Phủ.Đăng ký ngay khóa học PAS THPT để được thầy cô lên lộ trình ôn thi tốt nghiệp ngay từ bây giờ nhé!

2.2 Hãy nhận diện phép đối song song ở cả 2 bản nguyên tác và bản dịch nghĩa tại các cặp câu thơ 3-4 và 5-6.

Tùng cúc lưỡng khai >< cô chu nhất hệTha nhật lệ >< cố viên tâm(B T T >< T B B) Khóm cúc nở hoa đã hai lần >< con thuyền lẻ loi thắt chặt (cái tĩnh >< cái động)Tuôn rơi nước mắt ngày trước - tấm lòng nhớ về vườn cũ (cái cụ thể >< cái trừu tượng)

2.3 Âm thanh của tiếng dao thước may áo và tiếng chày đập vải gợi ra cho bạn không khí gì?

Âm thanh của tiếng chày đập vải, tiếng dao thước để may áo rét gửi cho kẻ tha hương làm tác giả chạnh lòng (bởi ông cũng là một kẻ tha hương, lưu lạc, nghèo khổ). Từ đó khơi lên nỗi ngậm ngùi, xót xa cho thân phận của ông. Âm thanh ấy đã gợi không khí đau thương, nỗi buồn nhớ khi phải xa quê hương của tác giả.

3. Soạn bài Thu hứng: Sau khi đọc

3.1 Câu 1 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Mô tả một số đặc điểm cơ bản của thể thơ Đường luật (bố cục, cách gieo vần, luật bằng - trắc, phép đối) đã được thể hiện trong bài thơ “Thu hứng”.- Bố cục thể thơ Đường luật có thể chia thành 4 phần: đề - thực - luận - kết.- Cách gieo vần: Toàn bài thơ ...

3.2 Câu 2 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Đối chiếu hai bản dịch thơ với nguyên văn (thông qua bản dịch nghĩa), từ đó, chỉ ra những chỗ hai bản dịch thơ có thể chưa diễn đạt hết sắc thái và ý nghĩa của nguyên văn.” - Đối chiếu và so sánh bản dịch 1 với nguyên văn:- So sánh bản dịch 2 với nguyên văn:

3.3 Câu 3 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“ Những hình ảnh và từ ngữ nào được dùng để gợi không khí cảnh thu trong bốn câu đầu của bài thơ? Khung cảnh mùa thu này có thể gợi cho bạn những ấn tượng gì?”- Trong bốn câu đầu, những hình ảnh và từ ngữ được sử dụng để gợi không khí cảnh thu:→ Bức tranh thu tuy rộng lớn nhưng lại xơ xác, tiêu điều.- Khung cảnh mùa thu này gợi nên sự ấn tượng về một mùa thu xơ xác, thiên nhiên dữ dội, hoang dã cùng với tâm trạng buồn lo và sự bất an của nhà thơ Đỗ Phủ trước hiện thực tiêu điều, âm u.Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

3.4 Câu 4 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Qua các từ ngữ và hình ảnh ở hai câu thơ 5 và 6, người đọc có thể cảm nhận được điều gì về nhân vật trữ tình”.Ở câu thơ 5 và 6, nhân vật trữ tình đã được Đỗ Phủ khéo léo thể hiện qua:- Hình ảnh mang tính ẩn dụ, tượng trưng:- Cách sử dụng từ ngữ của tác giả rất độc đáo, hàm súc và cô đọng:

3.5 Câu 5 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Việc mô tả khung cảnh sinh hoạt của con người ở hai câu thơ kết mang ý nghĩa gì trong việc thể hiện cảm xúc của nhân vật trữ tình”. Việc tác giả mô tả khung cảnh sinh hoạt của con người trong hai câu thơ cuối bài đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việ...

3.6 Câu 6 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Thu hứng là bài thơ được tác giả Đỗ Phủ viết trong một hoàn cảnh đặc biệt của cuộc đời. Phải chăng đây là tác phẩm chỉ có thể thể hiện được nỗi niềm thân phận của cá nhân nhà thơ?” “Thu hứng” là bài thơ được Đỗ Phủ viết trong một hoàn cảnh đặc biệt của cuộc đời ông. Tác phẩm được sáng tác vào năm 766, thời điểm khi nhà thơ đang đưa cả gia đình của mình đi chạy loạn. Tuy nhiên, bài thơ Thu Hứng không chỉ thể hiện được nỗi niềm và thân phận cá nhân của riêng Đỗ Phủ. Bài thơ còn là tiếng lòng và là lời nói đầy tha thiết mang nặng nỗi buồn tủi của những con người sống xa quê, nhớ quê hương sâu sắc. Đây chính là lời tâm sự của biết bao con người, thốt lên nỗi lòng đau đớn.

3.7 Câu 7 trang 49 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức:

“Có ý kiến cho rằng tất cả các câu thơ trong bài thơ đều thể hiện được các cảm xúc về mùa thu cũng như nỗi niềm tâm sự của tác giả trong mùa thu. Bạn nghĩ sao về ý kiến này?” Theo tôi, ý kiến trên là chưa chính xác. Ta có thể thấy, ở 4 câu thơ đầu tác giả tập trung miêu tả khung cảnh mùa thu đầy u buồn và ảm đạm. Tuy nhiên, trong 4 câu sau, tác giả lại thể hiện những nỗi niềm tâm sự của thi nhân. Và đó cũng chính là lời tâm sự cũng như ước mơ của bao nhiêu người nghèo khổ bởi trong cuộc sống loạn lạc, họ phải rời quê hương đi tha phương.

4. Soạn bài Thu hứng: Kết nối đọc viết.

Trên thế giới, thơ hai-cư là thể thơ ngắn nhất và cũng là thể thơ truyền thống có vị trí vô cùng quan trọng trong văn chương Nhật Bản. Thơ Đường luật là thể thơ được xuất phát từ Trung Quốc, thường có hai thể tiêu biểu là thất ngôn tứ tuyệt và thất ng...