1. Soạn bài Chuyện cổ tích về loài người: Trước khi đọc

1.1 Tìm hiểu về tác giả Xuân Quỳnh

a. Tiểu sử:- Xuân Quỳnh (1942 - 1988), tên đầy đủ là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, là một trong những nữ nhà thơ tiêu biểu nhất của nền thơ ca Việt Nam. - Xuân Quỳnh có tuổi thơ gắn liền với những câu chuyện cổ tích và những bà...

1.2 Trả lời câu hỏi trước khi đọc

Câu 1 trang 39 Ngữ văn 6 tập 1 Kết nối tri thức: “Nêu tên một truyện kể về nguồn gốc loài người trong kho tàng văn học dân gian Việt Nam hoặc văn học nước ngoài mà em biết. Trong truyện kể đó, sự ra đời của loài người có gì kì lạ.” - Trong văn học dân gian Việ...

2. Soạn bài Chuyện cổ tích về loài người: Đọc văn bản

2.1 Số lượng tiếng trong một dòng thơ.

Bài thơ "Chuyện cổ tích về loài người" của Xuân Quỳnh được viết theo thể thơ năm chữ. Điều đó có nghĩa là mỗi dòng thơ trong bài đều có 5 tiếng.

2.2 Hình ảnh trái đất khi trẻ con được sinh ra.

“Trên trái đất trụi trầnKhông dáng cây ngọn cỏMặt trời cũng chưa cóChỉ toàn là bóng đêmKhông khí chỉ màu đenChưa có màu sắc khác”- Qua những câu thơ đầu tiên, Xuân Quỳnh đã vẽ nên một bức tranh về Trái Đất khi chưa có sự sống. Đó là một thế giới hoang sơ, vô định và tối tăm:+ Trái đất trụi trần: Không có cây cối, hoa cỏ, chỉ là một khoảng không trống trải.+ Không có mặt trời: Bóng đêm bao trùm khắp nơi, không có ánh sáng.+ Không khí chỉ màu đen: Không có màu sắc rực rỡ, chỉ là một màu đen u ám.

2.3 Sự thay đổi của trái đất sau khi trẻ con được sinh ra qua miêu tả của nhà thơ.

- Xuân Quỳnh đã vẽ nên một bức tranh sinh động về sự thay đổi của thế giới sau khi trẻ con ra đời. Từ một thế giới hoang sơ, vô định, Trái Đất dần trở nên tươi đẹp và đầy màu sắc:+ Sự xuất hiện của ánh sáng và màu sắc: Mặt trời ló dạng, mang đến ánh sáng cho trẻ con khám phá thế giới. Cỏ cây, hoa lá bắt đầu xuất hiện với đủ màu sắc rực rỡ, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.+ Sự sống tràn đầy: Chim chóc sinh ra, cất tiếng hót líu lo. Suối chảy thành sông, biển rộng mênh mông, đầy ắp các loài sinh vật.+ Thế giới vì trẻ con: Mọi thứ trên Trái Đất đều xuất hiện để phục vụ trẻ con: có đường để trẻ con tập đi, có biển để trẻ con khám phá, có mây để che bóng mát cho trẻ con.

2.4 Các nhân vật, sự việc được kể trong bài thơ.

- Các nhân vật:+ Mẹ: Là hình ảnh đại diện cho tình yêu thương, sự chăm sóc và lời ru ngọt ngào của người mẹ dành cho con. + Bà: Là người kể chuyện, truyền lại cho trẻ những câu chuyện cổ tích về các nhân vật như con cóc, nàng tiên, cô Tấm, Thằng Lý Th...

2.5 Sự chăm sóc, yêu thương của mẹ dành cho con.

Xuân Quỳnh đã sử dụng hình ảnh những lời ru, những câu hát quen thuộc để thể hiện tình yêu thương sâu sắc của người mẹ dành cho con:- Lời ru ngọt ngào: Những câu hát ru như "cái bống cái bang", "cái hoa rất thơm" là những âm thanh quen thuộc, gần gũi với trẻ con, giúp trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương.- Gắn kết với cuộc sống: Những hình ảnh "cánh cò rất trắng", "vị gừng rất đắng", "vết lấm chưa khô", "đầu nguồn cơn mưa", "bãi sông cát vắng"... đều là những hình ảnh quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Qua những hình ảnh này, mẹ đã kể cho con nghe về thế giới xung quanh, giúp con khám phá và hiểu biết về cuộc sống.

2.6 Hình ảnh bà kể chuyện và thế giới trong những câu chuyện cổ bà kể.

+ Chuyện con cóc nàng tiên Chuyện cô Tấm ở hiền Thằng Lý Thông ở ác … + Mái tóc bà thì bạc Con mắt bà thì vui Bà kể đến suốt đời Cũng không sao hết chuyện. - Kể chuyện: Bà kể cho con nghe bao câu chuyện cổ tích, từ những câu chuyện về loài vật như con cóc, nàng tiên cho đến những câu chuyện về con người như cô Tấm, Thằng Lý Thông. Những câu chuyện này không chỉ giúp trẻ con giải trí mà còn dạy cho trẻ những bài học về cuộc sống, về cái thiện và cái ác.- Tâm hồn trẻ thơ: Mặc dù mái tóc đã bạc, nhưng đôi mắt của bà vẫn luôn tràn đầy niềm vui khi kể chuyện cho con nghe. Điều đó cho thấy, bà luôn giữ gìn một tâm hồn trẻ thơ để đồng hành cùng con trên mọi chặng đường.

2.7 Sự yêu thương, chăm sóc mà bố dành cho con.

“Muốn cho trẻ hiểu biết Thế là bố sinh ra Bố bảo cho biết ngoan Bố dạy cho biết nghĩ”- Dạy dỗ con cái: Bố là người truyền đạt kiến thức, dạy con biết điều hay lẽ phải. Bố dạy con về thế giới xung quanh, về những điều tốt đẹp và những điều cần tránh.- Mở mang trí tuệ: Bố giúp con hiểu biết về thế giới rộng lớn với những khái niệm trừu tượng như "mặt bể", "con đường đi", "núi", "trái đất"...- Hướng dẫn con cái: Bố là người thầy đầu tiên của con, hướng dẫn con từng bước đi trong cuộc sống.

2.8 Khung cảnh mái trường thân yêu.

- Nhà trường được miêu tả với những vật dụng đơn giản như: bảng bằng chiếu, phấn từ đá ra, ghế và bàn.- Không gian học tập: Có lớp học, có thầy giáo, có những bài học đầu tiên về "Chuyện loài người".- Không khí học tập nghiêm túc: Mặc dù điều kiện vật chất còn hạn chế nhưng không khí học tập tại trường vẫn rất nghiêm túc. Thầy giáo viết chữ thật to trên bảng để học sinh dễ nhìn, dễ hiểu.Khóa học DUO cung cấp cho các em nền tảng kiến thức vững chắc, bứt phá điểm 9+ trong mọi bài kiểm tra trên lớp.

3. Soạn bài Chuyện cổ tích về loài người: Sau khi đọc

3.1 Câu 1 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Em hãy nêu những căn cứ để xác định Chuyện cổ tích về loài người là một bài thơ.”- Thể thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, đây là một đặc trưng cơ bản của thơ ca Việt Nam. Mỗi dòng thơ đều có 5 tiếng, tạo nên nhịp điệu đều đặn, dễ đọc và dễ...

3.2 Câu 2 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Trong tưởng tượng của nhà thơ, thế giới đã biến đổi ra sao sau khi trẻ con ra đời?”Trong tưởng tượng của nhà thơ Xuân Quỳnh, thế giới đã biến đổi rõ rệt sau khi trẻ con ra đời- "Mặt trời ló ra, cây cối xanh tươi, hoa lá khoe sắc, chim hót líu lo"- tất...

3.3 Câu 3 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Món quà tình cảm nào mà theo nhà thơ, chỉ có người mẹ mới đem đến được cho trẻ?”Theo Xuân Quỳnh, món quà tình cảm đặc biệt mà chỉ có người mẹ mới đem đến được cho trẻ là:- Tình yêu thương bao la: Tình yêu của mẹ dành cho con là một thứ tình cảm vô ...

3.4 Câu 4 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Bà đã kể cho trẻ nghe những câu chuyện gì? Hãy nêu những điều bà muốn gửi gắm trong những câu chuyện đó.”- Người bà đã kể cho trẻ nghe những câu chuyện cổ: chuyện con cóc, nàng tiên, chuyện cô Tấm ở hiền và thằng Lý Thông ở ác.- Điều bà muốn gửi gắm ...

3.5 Câu 5 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Theo cách nhìn của nhà thơ, điều bố dành cho trẻ có gì khác so với điều bà và mẹ dành cho trẻ.”- Theo Xuân Quỳnh, mỗi thành viên trong gia đình đều đóng một vai trò đặc biệt trong quá trình nuôi dạy trẻ:+ Mẹ: Là người mang đến cho trẻ tình yêu thương ...

3.6 Câu 6 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Trong khổ thơ cuối, em thấy hình ảnh trường lớp và thầy giáo hiện lên như thế nào.”Hình ảnh trường lớp và thầy giáo trong khổ thơ cuối:- Sự ra đời của chữ viết: Chữ viết là khởi nguồn của mọi tri thức, là công cụ để truyền đạt kiến thức. Hình ảnh "...

3.7 Câu 7 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Nhan đề Chuyện cổ tích về loài người gợi lên cho em những suy nghĩ gì?”Nhan đề "Chuyện cổ tích về loài người" gợi lên những suy nghĩ thật thú vị và sâu sắc:- Thứ nhất, nhan đề này gợi nhớ đến những câu chuyện cổ tích mà chúng ta đã từng nghe từ thu...

3.8 Câu 8 trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

“Câu chuyện về nguồn gốc của loài người qua lời thơ của tác giả Xuân Quỳnh có gì khác so với những câu chuyện về nguồn gốc loài người mà em đã biết? Sự khác biệt ấy có ý nghĩa như thế nào.” - Câu chuyện về nguồn gốc của loài người qua lời thơ của tác g...

4. Viết kết nối với đọc trang 43 sgk văn 6/1 kết nối tri thức

Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) thể hiện cảm xúc của em về một đoạn thơ mà em yêu thích trong bài thơ Chuyện cổ tích về loài người.Những câu thơ trong khổ cuối bài "Chuyện cổ tích về loài người" đã khơi gợi trong tôi bao cảm xúc. Hình ảnh "cái ...