Xin chia sẻ với các bạn một số hình ảnh mùa Hoa Thủy Tiên tại thành phố New York nơi tôi đang sống. Bây giờ là mùa xuân. Hoa thủy tiên đang nở đầy đường ở New York, đi đâu cũng thấy hoa thủy tiên đang nở rộ rất đẹp.
Người Việt Nam mình rất thích hoa thủy tiên. Thú chơi hoa Thuỷ Tiên là một thú tiêu khiển thanh cao, chỉ những người nhiều tiền rảnh rổi mới chơi mà thôi.
Loài hoa thuỷ tiên người Việt Nam thích là loại hoa thuỷ tiên của Tàu, được chăm sóc rắc rối để được nở hoa vào ngày Tết. Loài hoa thuỷ tiên trong hình này là hoa của Mỹ, mọc đầy đường ở Mỹ những ngày đầu xuân. Đây là một trong những loại hoa nở báo hiệu mùa xuân, rất đẹp, giống như hoa mai Mỹ vậy.
Ở New York nơi tôi đang sống, hoa thuỷ tiên mọc đầy đường vào tháng tư mỗi năm. Gần nhà tôi có một đồi tên “Đồi hoa thuỷ tiên” (Daffodil Hill) màu vàng rực sáng khi hoa thuỷ tiên nở, rất đẹp.
“Chi Thủy tiên (danh pháp khoa học: Narcissus) là tên gọi để chỉ một nhóm cây dạng thân hành cứng, chủ yếu ra hoa về mùa xuân, trong tiếng Việt có tên gọi chung là thủy tiên. Có một vài loài thủy tiên ra hoa vào mùa thu. Các loài cây này chủ yếu có nguồn gốc ở khu vực Địa Trung Hải, nhưng một số loài được tìm thấy tại Trung Á và Trung Quốc. Các giống cây thủy tiên khá nhiều và nói chung chúng đã được biến đổi và mở rộng rất nhiều, với các giống mới được đưa ra từ các vườn ươm mỗi năm.
Tên gọi Narcissus có nguồn gốc từ tên gọi của một nhân vật thần thoại Hy Lạp chỉ yêu bản thân mình là Narcissus.
Hoa thủy tiên đôi khi còn được gọi là hoa trường thọ, nhưng một cách chặt chẽ thì tên gọi này chỉ áp dụng cho một loài là Narcissus jonquilla và các giống trồng được tạo ra từ loài này.
Tất cả các loài thủy tiên có bao hoa hình loa kèn trompet ở trung tâm được bao quanh bằng một vòng các cánh hoa. Các loài hoa thủy tiên truyền thống có màu vàng kim, nhưng bao hoa thường có màu tương phản. Các nhà nhân giống đã tạo ra một số loại thủy tiên với 2 hoặc 3 hàng cánh hoa, làm cho chúng trông giống như một quả cầu nhỏ màu vàng. Các giống khác có các cánh hoa xếp nếp hoặc bao hoa trung tâm được kéo dài hay nén nhỏ.
Các loài thủy tiên chứa chất độc và có thể gây tử vong nếu ăn phải…”
(Wikipedia, http://vi.wikipedia.org/wiki/Chi_Th%E1%BB%A7y_ti%C3%AAn)
” Tại Hoa Kỳ, thủy tiên, hay narcissus, một trong các loài hoa nở sớm nhất vào lúc chớm xuân, sau những tháng dài băng giá, đã được nhắc tới trong một cuốn sách của cụ Lê Văn Điền về nghệ thuật gọt tỉa loài hoa này. Nhân dịp Tết năm nay, ban Việt ngữ đài TNHK đã tiếp xúc với tác giả để được nghe giải thích về ngành nghệ thuật cổ truyền tao nhã mà hiện nay không còn mấy ai biết.
Trong những ngày tết xưa kia tại miền bắc Việt Nam, mỗi gia đình tương đối phong lưu đều có một ít bát thủy tiên để chưng bày trên bàn thờ, trong phòng khách giúp tôn thêm vẻ tươi vui, ấm cúng của ngày xuân.
Ở Hoa Kỳ, chừng 10 , 12 năm trở lại đây, khi cộng đồng người Việt đã ổn định và phát triển, trong những dịp hội chợ tết, ngoài những giò lan, chậu cúc, cành đào, người ta cũng được thấy những bát hoa thủy tiên được gọt tỉa theo nghệ thuật cổ truyền được trưng bày.
Tỉa củ thủy tiên thế nào để nó nở theo như hình dáng mình muốn, và giữ thế nào để cho hoa nở đúng ngày mình định, thường là vào lúc giao thừa, là một nghệ thuật công phu và cầu kỳ.
Tại một quốc gia với đủ phong thổ và khí hậu như Hoa Kỳ, hoa thủy tiên và những thứ cùng họ như daffodil rất dễ mua, tuy nhiên để gọt tỉa thủy tiên và có được một bát hoa chưng bày ngày tết thì người ta phải mua loại củ nhập cảng từ Trung Quốc, vì củ thủy tiên ở Hoa Kỳ hoặc Châu Âu rất nhỏ, chỉ cho vài nhánh, không giống như thủy tiên của Tàu.
Muốn có được một bát thủy tiên với hoa lá nở như ý định của người gọt tỉa, người ta phải qua nhiều công đoạn và phải có những loại dao đặc biệt, từ cách chọn củ thủy tiên thế nào để có được loại hoa đơn cánh ngoài màu trắng và phần nhụy ở giữa màu vàng xếp như hình một dĩa ngọc giữa có chén vàng vậy, cho đến ánh sáng , nhiệt độ và loại nước sử dụng để rửa và ngâm củ thủy tiên. Mời quí vị nghe cụ Lê Văn Điền, tác giả cuốn sách Nghệ Thuật Chơi Hoa Thủy Tiên giải thích:
Theo lời cụ Điền chỉ dẫn, nước sử dụng để rửa và ngâm củ thủy tiên phải là nước mưa, nếu không thì dùng nước suối đóng chai, tuyệt đối không dùng nước cất (distilled water) vì nước cất không có những chất khoáng bổ dưỡng cần thiết cho cây, và tuyệt đối cũng không được dùng nước máy vì nước máy có nhiều hóa chất tẩy trùng hòa tan trong đó.
Ngoài người Việt, người Hoa cũng có nghệ thuật gọt tỉa hoa thủy tiên, nhưng phong cách của mỗi bên mỗi khác. Mời quí vi nghe cụ Lê Van Điền cho biết thêm:
Vì trân trọng nghệ thuật cổ truyền tao nhã này, vì lòng yêu mến loài hoa có mùi hương rất kỳ ảo mà cụ Điền đã đi nhiều nơi, từ Houston, Texas, đến thủ đô Washignton và California, chỉ dẫn miễn phí cho ai muốn học, và cuốn sách cụ viết giải thích tường tận từ cách chọn củ thủy tiên, cách gọt tỉa, cách hãm hoa thế nào nếu tiết trời ấm hơn thường lệ, và cách thúc hoa thế nào nếu tiết trời lạnh hơn bình thường để hoa nở đúng giao thừa hoặc ngày mồng 1, mồng 2 tết tùy ý. Cuốn sách cũng còn kèm theo nhiều hình vẽ và hình chụp, và có cả phần dẫn giải bằng Anh Ngữ, vì tác giả mong truyền bá nghệ thuật này cho cả người Mỹ…”
(VOA, http://www.voanews.com/vietnamese/news/a-19-2005-02-08-voa21-81405477.html)
