Giáo dục hướng nghiệp về cơ bản là quá trình giáo dục điều chỉnh liên tục động cơ chọn nghề của học sinh, giúp học sinh lựa chọn nghề nghiệp trên cơ sở những nghề xã hội đang có nhu cầu nhân lực. Nói cách khác, giáo dục hướng nghiệp cần định hướng quá trình hình thành hứng thú và năng lực nghề nghiệp của học sinh vào những nghề mà xã hội cần phát triển. Vì vậy, trong giáo dục hướng nghiệp phải nắm vững xu thế phát triển nghề trong xã hội hiện nay, để giáo dục hướng nghiệp hiệu quả cần có sự hỗ trợ của các nguồn lực ngoài nhà trường như cha mẹ học sinh, các cơ quan, đoàn thể, hội cựu học sinh nhà trường, tổ chức xã hội, cơ sở sản xuất, kinh doanh và các cơ quan thông tin đại chúng.
Xuất phát từ nhu cầu của nhà trường, phụ huynh học sinh và học sinh luôn mong muốn được tiếp cận với các thông tin, kinh nghiệm của thế hệ đi trước nhằm tăng cường khả năng tự học, tự lập, chủ động lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai của học sinh, Hội Cựu học sinh trong khóa 1994-1997 trường THPT A Hải Hậu xây dựng Chương trình Đồng hành với hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT A Hải Hậu. Chương trìnhbắt đầu khởi động từ năm 2019 với mục tiêu xuyên suốt chương trình giúp cho học sinh hiểu đúng mình, chọn đúng nghề; chia sẻ kinh nghiệm từ người đi trước, rút ngắn thời gian “mò mẫm” trong chọn ngành, chọn nghề của học sinh.
Bám sát mục tiêu đó, Hội cựu học sinh khóa 1994-1997 đã phối hợp với nhà trường hình thành một số nguồn tài trợ từ các Cựu học sinh trong khóa để tổ chức các buổi giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm của các cựu học sinh thành đạt với học sinh nhà trường về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc lựa chọn nghề nghiệp trong tương lai. Những thông tin nghề và thông tin cơ sở đào tạo cần thiết cho học sinh chọn nghề, chọn nghề, giúp các em chủ động và tự tin trong việc chọn nghề phù hợp nguyện vọng và khả năng của bản thân để có hướng chọn nghề đúng đắn.
Khởi đầu chương trình là buổi giao lưu của đại diện anh chị Cựu học sinh khóa 1994-1997 tìm hiểu về Ngành truyền thông vào ngày 19 tháng 5 năm 2019. Buổi giao lưu đã đem lại cho học sinh nhiều trải nghiệm thú vị.
.jpg)
Các cựu học sinh thành công trong lĩnh vực truyền thông giúp học sinh
biết được vị trí xã hội, tầm quan trọng, đặc điểm, yêu cầu, nơi đào tạo nghề,
triển vọng phát triển, nhu cầu lao động của một số nghề thuộc Ngành truyền thông.
.jpg)
Học sinh thực hành tìm hiểu thông tin nghề, đóng vai một tổng biên tập báo.
.jpg)
Sự mới lạ, thiết thực và hấp dẫn đã lôi cuốn học sinh tham gia hoạt động hướng nghiệp
Tiếp nối với mục tiêu đề ra đó, buổi hướng nghiệp về Ngành công nghệ thông tin được tổ chức vào ngày 26 tháng 12 năm 2019 với sự góp mặt của anh chị Cựu học sinh khóa 1994-1997 đang hoạt động, kinh doanh thành công trong lĩnh vực công nghệ thông tin đã giúp các học sinh quan tâm đến Ngành công nghệ thông tin giải đáp được các thắc mắc về vị trí, tầm quan trọng, đặc điểm và yêu cầu của Ngành công nghệ thông tin; tiếp cận được thông tin một nghề hoặc chuyên môn thuộc Ngành công nghệ thông tin, từ đó biết liên hệ bản thân để chọn nghề.
Một buổi hướng nghiệp của các anh chị Cựu học sinh khóa 1994-1997 về Ngành CNTT
.jpg)
Học sinh được gặp gỡ và giao lưu với các anh chị Cựu học sinh thành đạt trong lĩnh vực mà mình quan tâm về điều kiện để thành đạt trong nghề, những hướng đi sau khi tốt THPT. Từ đó giúp học sinh hiểu được ý nghĩa "Lao động ở bất cứ nghề nào, cương vị nào cũng đều vinh quang và được tôn trọng nếu là người lao động giỏi chuyên môn và làm việc hết mình”.
.jpg)
Gặp gỡ với người thực việc thực về ngành nghề mình quan tâm
giúp học sinh yêu thích và chủ động tìm hiểu thông tin nghề.
Từ kinh nghiệp của hai buổi giao lưu trước, Lãnh đạo nhà trường và Hội cựu học sinh khóa 1994-1997 thấy rằng: cần có hoạt động giáo dục hướng nghiệp theo hướng chuyên nghiệp cho học sinh, từ đó có phát triển mô hình hoạt động hướng nghiệp theo quy mô rộng hơn. Cụ thể:
Thứ nhất: Hội cựu học sinh tiếp tục tài trợ các buổi học ngoại khóa có tính chất hướng nghiệp sử dụng các nền tảng từ các đội ngũ chuyên nghiệp về giáo dục hướng nghiệp từ một số trường đại học hàng đầu của nước ta như đại học FPT, … để thông qua các buổi học hướng nghiệp ấy các em sớm tìm được cho bản thân nhiều cách để học, nhiều kiến thức khác để biết, liên hệ với bản thân để chọn nghề, …
Thứ hai: Hội cựu học sinh tiếp tục tổ chức các buổi giao lưu của các cựu học sinh thành công trong các lĩnh vực ngành nghề với học sinh nhà trường. Đây là hoạt động giúp cho học sinh có điều kiện tiếp xúc trực tiếp với con người tham gia trực tiếp về ngành nghề đó. Qua đó, các em sẽ có được những thông tin từ những người đi trước về môi trường xã hội, môi trường nghề nghiệp trong tương lai, ấn tượng cụ thể và thực tế về nghề giúp học sinh nắm bắt nhanh hơn, hình dung rõ hơn về ngành nghề mình quan tâm. Do đó, học sinh sẽ biết và hiểu để có thể chủ động trong tự chuẩn bị hành trang lựa chọn nghề nghiệp của bản thân. Bình thường các thông tin đó nếu học sinh tự tìm hiểu trên các kênh truyền thông bình thường thì rất khó tiếp cận với các số liệu cụ thể. Do đó các anh chị CHS khóa 1994-1997 sẽ hướng tới chu kỳ dài hạn khoảng 3 năm, có nghĩa là sẽ tương tác với các em học sinh từ lớp 10 cho tới khi các em vào đại học. Và dù ở bất kỳ lứa tuổi nào, cựu học sinh nhà trường sẽ có thông tin để chia sẻ cho thế hệ sau và nhờ đó giúp học sinh nhà trường trưởng thành hơn. Để thực hiện mô hình hướng nghiệp trên, yêu cầu:
Về phía học sinh hình thành các câu lạc bộ theo nhóm ngành nghề và học sinh tự tổ chức hoạt động của mình, tự bàn bạc với nhau đưa ra các yêu cầu và các điều mong muốn.
Về phía nhà trường có các tổ bộ môn hỗ trợ các câu lạc bộ về ngành nghề hoạt động.
Về phía cựu học sinh sẽ tham gia vào củng cố, ủng hộ cho chương trình diễn ra lâu dài. Trước hết sẽ có các nhóm chuyên gia về giáo dục hướng nghiệp để tạo nòng cột cho các hoạt động này hướng nghiệp cho nhóm học sinh được nhà trường lựa chọn, các học sinh đã trực tiếp tham gia các buổi hướng nghiệp từ các chuyên gia này sẽ trở thành người hướng dẫn, tháo gỡ các thắc mắc của những học sinh khác với sự trợ giúp của các giáo viên nhà trường tham gia hỗ trợ các câu lạc bộ. Song song với đó sẽ có các hoạt động giao lưu với gương điển hình về ngành nghề mà học sinh quan tâm, các hoạt động giao lưu đó sẽ chia sẻ những kiến thức thực tế, những kinh nghiệm và bài học quý báu từ những gì các anh chị cựu học sinh đã trải qua trong quá trình chọn ngành chọn nghề, học tập và lao động
Và vào ngày 31 tháng 5 năm 2020, các anh chị Cựu học sinh khóa 1994-1997 đã phối hợp với nhà trường tổ chức buổi hoạt động hướng nghiệp thứ ba với sự đồng hành của nhóm chuyên gia là giảng viên trường Đại học FPT, Đại học KHXH nhân văn... Buổi hướng nghiệp đã thực sự thu hút học sinh tham gia với nhiều hoạt động thiết thực và đầy hứng thú.
.jpg)
Học sinh tham gia hoạt động hướng nghiệp cùng các giáo viên chuyên về giáo dục hướng nghiệp do các anh chị
Cựu học sinh khóa 1994-1997 tài trợ.
.jpg)
Học sinh theo nhóm liệt kê các lý do tác động đến lựa chọn nghề nghiệp.
Thảo luận theo nhóm về ưu và nhược điểm của việc chọn nghề vì gia đình,
vì đam mê, vì nghề đó nhiều tiền, chọn nghề theo xu thế hay chọn nghề theo khả năng. Và dù mỗi người lựa chọn theo yếu tố nào cũng có ưu và nhược điểm.
Hiểu được cơ sở chọn nghề cần có sự phù hợp giữa yêu cầu nghề nghiệp
với năng lực nghề nghiệp bản thân và nhu cầu xã hội.
Hoạt động cắt dán để trả lời cho câu hỏi:
Có những cách nào để lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp.
Học sinh thảo luận: điều gì là quan trọng, là “gốc rễ” trong chọn nghề phù hợp.
Giúp học sinh thấy được sự phù hợp nghề không phải tự nhiên mà có, không phải là yếu tố bất biến; thông qua rèn luyện, tu dưỡng mà sự phù hợp nghề sẽ được hình thành.
Học sinh lập bản "Kế hoạch nghề nghiệp tương lai"
- Hình ảnh hóa mục tiêu, ước mơ của mình.
