Công tác đối ngoại ghi dấu ấn sâu đậm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

Đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương đã có những chia sẻ với báo chí về dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công tác đối ngoại.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Samdech Techo Hun Sen và Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith trong Cuộc gặp cấp cao tại Hà Nội, ngày 06/9/2023. (Ảnh: Văn Việt)

Phóng viên (PV): Đối ngoại là một trong những lĩnh vực ghi dấu ấn sâu đậm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Đồng chí có thể nói rõ hơn về điều này?

Đồng chí Lê Hoài Trung: Như chúng ta đã biết, đồng chí Nguyễn Phú Trọng là nhà lãnh đạo có công lao to lớn và đặc biệt xuất sắc trong sự nghiệp cách mạng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của dân tộc ta. Đồng chí để lại dấu ấn rất sâu sắc cả về lý luận và thực tiễn bằng những kết quả rất quan trọng đạt được trong công tác đối ngoại những nhiệm kỳ qua.

Đồng chí Nguyễn Phú Trọng được Đại hội lần thứ XI của Đảng bầu làm Tổng Bí thư (năm 2011), đây cũng là Đại hội thông qua cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển). Đồng chí cũng được Đại hội lần thứ XII, XIII tín nhiệm bầu lại chức Tổng Bí thư.

Trong gần 3 nhiệm kỳ công tác, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cùng Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư sớm đánh giá đúng tình hình, từ đó đề ra những chủ trương kịp thời, đúng đắn. Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng về quan hệ đối ngoại Đảng. Đại hội XI chính thức đề cập lợi ích quốc gia - dân tộc trong văn kiện và đến Đại hội XIII khẳng định “bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi”; Việt Nam luôn là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; nâng tầm đối ngoại đa phương...

Đặc biệt, Đại hội XIII lần đầu tiên nêu chủ trương xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại trên cả 3 trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân. Đây là một chủ trương mới, phản ánh sự trưởng thành của ngoại giao cách mạng Việt Nam, đồng thời cũng là yêu cầu vừa cấp bách, vừa mang tính chiến lược đối với công tác đối ngoại của đất nước.

Trong bài phát biểu tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng diễn ra vào ngày 14/12/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, đối ngoại ngày nay không chỉ là sự tiếp nối của chính sách đối nội mà còn là một động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của quốc gia - dân tộc; đồng thời phát triển lý luận và tổng kết thực tiễn về nền đối ngoại, ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh để khẳng định một trường phái đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”. Những phát biểu, chỉ đạo, nghiên cứu mà trong đó nhiều nội dung được đưa vào các tác phẩm quan trọng liên quan đến đối ngoại, xây dựng Đảng, đoàn kết dân tộc, quốc phòng, an ninh... của đồng chí Tổng Bí thư giúp tạo cách nhìn tổng thể về thế và lực của đất nước, từ đó tạo cơ sở cho công tác đối ngoại.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại trụ sở Trung ương Đảng, ngày 20/6/2024. (Ảnh: VGP)

PV: Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đặc biệt là của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, công tác đối ngoại của đất nước đã đạt được những kết quả nổi bật nào, thưa đồng chí?

Đồng chí Lê Hoài Trung: Với sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong những năm gần đây, tất cả các mặt của đối ngoại như chính trị, quốc phòng, an ninh, kinh tế, văn hóa... đều được mở rộng. Đặc biệt, đối ngoại góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền, giải quyết được các vấn đề về biên giới lãnh thổ như phân giới cắm mốc, tôn tạo và tăng dày cột mốc biên giới đất liền với Lào, Campuchia cũng như những cơ chế đàm phán vấn đề trên biển với các nước láng giềng, trong đó có Trung Quốc, giữ vững môi trường hòa bình để phát triển.

Bên cạnh đó, đối ngoại cũng giúp đề cao những thành tựu về dân chủ và quyền con người ở Việt Nam, đấu tranh có hiệu quả với những chính sách, hành động gây bất ổn định về chính trị - xã hội, nhưng vẫn giữ được quan hệ với các nước. Việt Nam kiên định thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, qua đó đạt nhiều kết quả quan trọng. Việt Nam chú trọng củng cố quan hệ song phương với các nước láng giềng, thể hiện qua việc tin cậy chính trị, hiểu biết lẫn nhau được tăng cường, quan hệ kinh tế dần đi vào hướng đột phá, phát triển trên các lĩnh vực khác cũng được thúc đẩy.

Trong quan hệ với các nước khác, gần đây nhất, báo chí quốc tế cũng đề cập rất nhiều về việc, trong vòng chỉ 9 tháng, lãnh đạo của 3 cường quốc hàng đầu trên thế giới đến thăm Việt Nam: Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (tháng 9/2023); Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (tháng 12/2023) và mới đây nhất là Tổng thống Nga Vladimir Putin (tháng 6/2024). Trong năm 2024, lần đầu tiên, Bộ trưởng Ngoại giao Tòa thánh Vatican thăm Việt Nam...

Đến nay, chúng ta có quan hệ với gần 260 chính đảng trên thế giới ở 115 quốc gia trên thế giới, trong đó có khoảng 70 - 80% chính đảng hoặc là cầm quyền hoặc tham gia các liên minh cầm quyền.

PV: Đồng chí có thể nói rõ hơn về dấu ấn của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với nền đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam" được bạn bè quốc tế đánh giá rất cao?

Đồng chí Lê Hoài Trung: Tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 năm 2016, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã lần đầu tiên đề cập đến khái niệm “đối ngoại - ngoại giao mang đậm bản sắc cây tre Việt Nam”. Đến Hội nghị Đối ngoại toàn quốc lần đầu tiên được tổ chức vào cuối năm 2021, trên cơ sở lý luận cũng như thực tiễn của công tác đối ngoại, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khái quát nội hàm cơ bản của nền đối ngoại, ngoại giao mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”.

Tổng Bí thư đã nêu rất rõ, nguyên tắc và mục tiêu cao nhất là vì hạnh phúc của nhân dân, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì lợi ích quốc gia, dân tộc. Phương pháp, phương châm rất mềm mại nhưng rất can trường; linh hoạt, sáng tạo song rất kiên định và bản lĩnh.

Bên cạnh đó là những phát triển về mặt lý luận, thể hiện qua các phát biểu chỉ đạo, nghiên cứu, trong đó có nhiều nội dung đã được đưa vào các tác phẩm quan trọng của Tổng Bí thư, không chỉ liên quan tới công tác đối ngoại mà còn về công tác xây dựng Đảng, đoàn kết dân tộc, quốc phòng, an ninh..., tạo cách nhìn tổng thể về thế và lực của đất nước, từ đó tạo cơ sở, nền tảng cho công tác đối ngoại.

Dấu ấn của trường phái đối ngoại, ngoại giao cây tre còn là những kết quả rất quan trọng, dấu ấn lịch sử trong thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước thời gian qua; được bạn bè quốc tế nhìn nhận và đánh giá cao.

Tổng Bí thư cũng đã khẳng định, trường phái đối ngoại, ngoại giao cây tre Việt Nam là kết quả từ thực tiễn của cách mạng Việt Nam, là sự tổng kết bản sắc của ngoại giao Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh, dựa trên sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, có tiếp thu tinh hoa của văn hóa nhân loại và qua thực tiễn đúc kết.

Phát huy những kết quả quan trọng đã đạt được trong công tác đối ngoại, trong thời gian tới, chúng ta cần tiếp tục theo dõi sát sao, nắm chắc tình hình để đề ra phương pháp đúng, thực hiện theo lời Tổng Bí thư luôn căn dặn: “Không được để bị động, bất ngờ”.

Đồng chí Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương trả lời phỏng vấn báo chí. (Ảnh: Kiều Giang)

PV: Đồng chí có thể chia sẻ một kỷ niệm sâu sắc với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng?

Đồng chí Lê Hoài Trung: Cách đây ít ngày, lần gần nhất cũng là lần cuối cùng tôi được báo cáo công việc với Tổng Bí thư về tình hình quốc tế, kết quả kết quả công tác đối ngoại 6 tháng qua và phương hướng 6 tháng cuối năm 2024. Tổng Bí thư có căn dặn tôi rằng: “Nhiệm kỳ vừa qua, công tác đối ngoại đã đạt những thành quả nổi bật. Bây giờ, điều quan trọng nhất là giữ đà, đừng để mất”. Lời căn dặn của Tổng Bí thư tôi sẽ khắc ghi và đó là một trong những kỷ niệm rất sâu sắc với tôi.

Tôi may mắn được tiếp xúc, làm việc nhiều lần với Tổng Bí thư. Tôi có nhiều dịp báo cáo Tổng Bí thư khi làm Thứ trưởng Bộ Ngoại giao trong nhiệm kỳ XII của Đảng và những lần “may mắn” đó nhiều hơn trong nhiệm kỳ XIII của Đảng. Từ đầu nhiệm kỳ XIII đến nay, Tổng Bí thư đã tham gia trực tiếp hơn một trăm hoạt động đối ngoại. Đây là con số rất lớn. Với mỗi hoạt động, công tác chuẩn bị phải đảm bảo rất kỹ lưỡng, khoa học; tổng hợp ý kiến các cơ quan, bộ, ngành, báo cáo văn bản và báo cáo trực tiếp Tổng Bí thư. Có hoạt động báo cáo 1 - 2 lần nhưng có những hoạt động lên đến 5 - 7 lần. Chẳng hạn như ngày 06/9/2023 diễn ra Cuộc gặp cấp cao Việt Nam - Campuchia - Lào. Đây là hoạt động phải chuẩn bị kỹ lưỡng, trong thời gian dài cả về nội dung và các vấn đề khác. Hay chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (30/10 - 1/11/2022); chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden (10 - 11/9/2023); chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình (12 - 13/12/2023); chuyến thăm của Tổng thống Nga Vladimir Putin (19 - 20/6/2024)… Các chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh công việc khác còn rất nhiều và sức khỏe của Tổng Bí thư không được như mong muốn. Nhưng qua những hoạt động đối ngoại lớn như vậy, chúng tôi thấy Tổng Bí thư luôn thể hiện quyết tâm rất cao, tinh thần hết lòng và hy sinh vì công việc.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!./.