Môi Trường Sinh Thái Và Lợi Ích Của Việc Sử Dụng Sản Phẩm Sinh Thái

Môi trường sinh thái là gì?

Môi trường sinh thái là tập hợp các sinh vật, cùng với các mối quan hệ khác nhau giữa các sinh vật đó và các mối tác động tương hỗ giữa chúng với môi trường, với các yếu tố vô sinh, tạo thành một hệ thống sinh thái. Hệ sinh thái là hệ chức năng gồm có quần xã, các cơ thể sống và môi trường của nó dưới tác động của năng lượng mặt trời. Môi trường sinh thái là một hệ thống tác động qua lại giữa thực vật, động vật và con người với môi trường vật lý bao chung quanh chúng thể hiện qua dòng năng lượng từ đó tạo nên chu trình vật chất.

Thuật ngữ hệ sinh thái có thể áp dụng cho những quy mô khác nhau như hệ sinh thái nhỏ (gốc một cây gỗ), hệ sinh thái tương đối nhỏ (một cái ao), hệ sinh thái vừa (một khu rừng), hệ sinh thái lớn (đại dương), hệ sinh thái khổng lồ (trái đất). Hệ sinh thái không nhất thiết phải là một khu vực rộng lớn, nhưng phải có quần xã sinh vật. Cấu trúc của hệ sinh thái (các vấn đề về số loài, số lượng là nhóm sinh và và các đặc tính của môi trường). Chức năng của hệ sinh thái được hiểu các vấn đề liên quan đến đặc điểm của quá trình chuyển hóa năng lượng và trao đổi chất trong môi trường sinh thái tự nhiên.

Hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm các thành phần chủ yếu sau:

• Các yếu tố vật lý (để tạo nguồn năng lượng): ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, dòng chảy.
• Các yếu tố vô cơ: gồm những nguyên tố và hợp chất hóa học cần thiết cho tổng hợp chất sống. Các chất vô cơ có thể ở dạng khí (O2, CO2, N2), thể lỏng (nước), dạng chất khoáng (Ca, Fe) tham gia vào chu trình tuần hoàn vật chất.
• Các chất hữu cơ (các chất mùn, acid amin, protein, lipid, glucid): đây là các chất có đóng vai trò làm cầu nối giữa thành phần vô sinh và hữu sinh, chúng là sản phẩm của quá trình trao đổi vật chất giữa 2 thành phần vô sinh và hữu sinh của môi trường.

Hình 1. Các mẫu môi trường trong hệ sinh thái tự nhiên

(Nguồn: https://ppdhsinhhoc12.weebly.com/)

Vai trò con người đối với môi trường?

Nhiều hoạt động của con người ảnh hưởng tới môi trường tự nhiên (bao gồm tích cực và tiêu cực). Bài viết tập trung vào làm rõ hướng tiêu cực của con người gây ra, như: phát triển kinh tế không bền vững gây ô nhiễm môi trường và làm suy thoái môi trường. Sự cân bằng đang xấu đi nhanh chóng. Các hiệu ứng được nhìn thấy trong tất cả các sinh vật sống. Tác động lớn nhất của sự suy giảm cân bằng tự nhiên phụ thuộc vào nhiều nguyên nhân như hóa chất, tiêu thụ năng lượng nhanh, tàn phá tài nguyên thiên nhiên và sự tồn tại của chất thải không thể phục hồi. Tự nhiên có trật tự riêng của nó. Sự suy thoái nhanh chóng của khí hậu ảnh hưởng đến điều kiện sống của động vật và thực vật.

Tuy nhiên, với sự hiểu biết ngày càng tăng, con người đã và đang nỗ lực khắc phục tình trạng đó, đồng thời bảo vệ và cải tạo môi trường tự nhiên thông qua các hoạt động sau:

• Hạn chế phát triển đô thị hóa quá nhanh
• Bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên như: rừng ngập mặn và hệ đầm phá tự nhiên
• Sử dụng có hiệu quả các nguồn tài nguyên bền vững
• Bảo vệ các loài sinh vật, phục hồi và trồng rừng mới
• Kiểm soát và giảm thiểu các nguồn chất thải gây ô nhiễm.
• Nâng cao hoạt động khoa học của con người góp phần cải tạo môi trường sống của cây trồng, vật nuôi có năng suất cao kèm không gây ra tác động tiêu cực đến môi trường.
• Sử dụng các sản phẩm sinh thái hướng tới môi trường.

Hình 2. Phát triển kinh tế bền vững kèm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên

(Nguồn: https://www.ekoetiket.com/en/iletisim)

Lợi ích của việc sử dụng sản phẩm sinh thái là gì?

Sản phẩm sinh thái được quan tâm nhiều hơn trong nhiều lĩnh vực như sản xuất thực phẩm, sản xuất năng lượng xanh, bảo vệ đất đai và tài nguyên nước. Sản phẩm sinh thái không chỉ giới hạn ở một đối tượng cụ thể mà hệ thống phân phối, thu mua nguyên liệu thô sử dụng trong sản xuất, tất cả các công đoạn sản xuất và giao hàng đến người tiêu dùng, đóng gói và dán nhãn chi phối toàn bộ quá trình cho đến khi trở thành chất thải sau khi tiêu dùng cuối cùng. Ví dụ: ô nhiễm môi trường bởi túi nilon và rác thải nhựa đang là vấn đề rất nan giải cho toàn cầu. Do đó, sử dụng sản phẩm tự nhiên (giỏ xách từ cây Lục Bình được sản xuất) thay thế là giảm một phần túi nilon. Sản phẩm sinh thái mang lại nhiều lợi ích như:

• Tài nguyên thiên nhiên bền vững
• Sản phẩm có ý nghĩa tốt cho môi trường tự nhiên
• Nhiều thế hệ sinh vật vẫn tiếp tục
• Có tác dụng tích cực đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần
• Tạo điều kiện thuận lợi cho việc thâm nhập thị trường quốc tế về mặt thương mại
• Thế hệ mới được để lại một thế giới xanh hơn và an toàn hơn
• Đảm bảo rằng thế giới sẽ tồn tại lâu hơn

Hình 3. Sản phẩm thủ công độc đáo từ Cây Lục Bình (Ví dụ: Giỏ, túi xách) đã mang lại thu nhập ổn định cho người địa phương

(Nguồn: https://vietnamnews.vn/life-style/522574/making-use-of-water-hyacinth.html)

Tác giả: Lương Quang Tưởng