Từ lâu, món cơm lam đã trở thành đặc sản của vùng núi rừng, mang đến một hương vị độc đáo, mộc mạc không thể lẫn vào đâu được. Hãy cùng vào bếp với Vua Nệm thực hiện món ăn hấp dẫn này ngay tại nhà để chiêu đãi người thân và bạn bè nhé!
1. Cơm lam là gì? Cơm lam có nguồn gốc từ đâu?
Không giống với người dưới miền xuôi nấu cơm bằng nồi, niêu, món cơm này sẽ nấu chín trong ống tre, ống nứa, mài… và được người dân địa phương gọi là cơm lam. Theo đó, cơm lam chỉ đơn giản là gạo đã nấu chín thành cơm, nhưng sự khác biệt trong cách nấu đã tạo nên món cơm có tên gọi lạ lẫm gắn liền với người dân núi rừng từ xưa.
Món cơm này có nguồn gốc từ người đồng bào sinh sống ở miền núi như Nùng, Dao, Thái… Chúng được sáng tạo ra để dành mỗi khi lên nương đi rẫy hoặc những hôm săn bắn lâu ngày ở trên núi.
Ngoài ra, cơm lam cũng là món ăn đặc trưng của một số dân tộc của những nước láng giềng như Lào, Campuchia, Thái Lan, Myanmar và Trung Quốc. Món cơm này trong tiếng Khmer là Kralan, tiếng Lào và Thái là kralan, tiếng Trung Quốc gọi là trúc đỗng phản, còn Indonesia và Malaysia được người dân gọi là Lemang.
Cơm lam được nấu trong ống tre, nứa vô cùng thơm ngon, lớp vỏ ngoài giòn, cơm bên trong rất mềm, dẻo chấm cùng muối vừng tạo nên hương vị hấp dẫn. Ngày nay, món ăn này đã trở thành đặc sản của vùng núi rừng Tây Bắc, Tây Nguyên… Ngoài ra, đây là món ăn rất thích hợp cho những cuộc đi chơi xa, các buổi picnic trong rừng hoặc săn bắn, chỉ cần mang theo ống nứa có gạo, khi vào rừng dùng nước suối để nấu là đã có ngay bữa ăn hoàn hảo.
2. Nguyên liệu để làm món cơm lam ống tre
Để làm nên món cơm lam thơm ngon và độc đáo, bạn cần chuẩn bị những nguyên liệu sau:
- Gạo nếp: 1kg
- Gừng: 1 củ
- Nước dừa tươi: 200ml
- Đậu phộng: 200gr
- Mè trắng: 100gr
- Muối tinh: 2 muỗng canh
- Tre: 7 ống
3. Bí quyết chuẩn bị nguyên liệu có món cơm lam thơm ngon và hấp dẫn
Nguyên liệu làm nên món cơm này vô cùng đơn giản, dễ tìm, xong để tạo nên những ống cơm thơm ngon chuẩn vị thì bạn nên lưu ý những điều sau đây:
3.1. Chọn ống lam
Bạn có thể sử dụng ống tre, ống nứa và ống giang, ống mài để nấu cơm, số lượng ống tuỳ bào đường kính của ống to hay nhỏ để có thể cho hết số lượng gạo nếp đã được chuẩn bị.
Ống lam nên được chặt từ những cây tre, nứa… tươi, non và vẫn còn lớp màng tre, đây là phần quan trọng để khi nấu cơm, phần nước không bị thoát ra bên ngoài, nhờ vậy mới thấm vào cơm tạo nên hương vị thơm ngon. Một lưu ý là nên chọn những khúc giữa thì ống cơm mới mềm, mỏng, mau chín và chín đều.
3.2. Chọn gạo nếp
Loại gạo để nấu cơm lam ngon, chuẩn vị, giữ được độ thơm, dẻo và ngọt đặc trưng là gạo nếp nương. Đặc biệt, nên lựa chọn những loại gạo nương mới gặt, hạt to, mẩy, trắng và có mùi thơm gạo tự nhiên, không mua những loại có mùi thơm quá gắt hoặc những mùi lạ bất thường.
Bạn có thể dùng miệng để nếm thử hạt gạo, khi cắn vào hạt gạo sẽ thấy vị ngọt nhẹ, không có mùi vị lạ. Ngược lại, không nên mua những hạt gạo nếp bị gãy, có nhiều hạt màu vàng, đã bị đổ lông và có mùn, hay bị bạc bụng.
4. Hướng dẫn cách nấu cơm lam thơm ngon
4.1. Hướng dẫn sơ chế nguyên liệu
Gạo nếp sau khi mua về mang đi đãi sạch, bỏ những hạt lép và rửa dưới nước để loại bỏ sạn cát có trong gạo. Sau đó, mang gạo nếp đi ngâm ở trong nước trong vòng từ 4 đến 6 tiếng cho đến khi hạt gạo nở mềm. Sau khi gạo đã ngâm nở mềm đều hãy vớt gạo ra rửa sạch với nước rồi để ráo.
Gừng bạn mang đi cạo vỏ, rửa sạch mang đi giã nhuyễn, sau đó đem trộn chung với gạo đã được ngâm.
Ngoài ra, hãy chuẩn bị thêm lá chuối hoặc lá dong, rửa sạch bụi bẩn, sau đó dùng khăn để lau cho khô rồi dùng kéo để cắt thành từng miếng nhỏ hoặc miếng vuông tùy ý.
Ống tre, nứa rửa sạch và chặt thành từng khúc dài khoảng 30cm, sau đó cắt phạt đi một đầu rồi mang đi rửa sạch, để ráo nước.
4.2. Bỏ gạo vào ống tre
Cho phần gạo đã trộn sẵn gừng vào bên trong từng ống tre, tiếp theo cho phần nước dừa tươi vào ngập ống tre. Sau đó, cuộn những miếng lá chuối, sau đó nhét vào ống tre đã sơ chế sao cho lá chuối bịt kín một đầu ống lại.
4.3. Nướng cơm lam
Cơm lam ngon nhất là khi được nướng trên than củi, hãy đốt cháy chúng để tạo nên bếp than hồng, sau đó cho những ống tre vào nướng chín. Trong khi nướng cần thường xuyên xoay tròn những ống tre để cơm được chín đều, tránh cho ống nứa bị cháy đen sẽ dễ khét và không còn ngon.
Khi cơm chín, lấy những ống tre ra và để cho nguội, sau đó dùng dao để tách lớp vỏ ngoài của ống tre và chừa lại một lớp lạt mỏng ở bên trong để lúc ăn mới để bóc phần vỏ đó đi.
>>>Đọc thêm: TOP 22 đặc sản Buôn Mê Thuột - Đăk Lăk nổi tiếng
4.4. Làm muối vừng để chấm
Đậu phộng sau khi mua về nhặt bỏ những hạt hư, hạt lép. Sau đó bắc chảo lên bếp và đợi cho chảo nóng thì cho đậu vào rang từ 5 đến 10 phút cho đến khi hạt đầu chín vàng hai các mặt. Khi rang xong, vớt đậu ra và dùng tay để vò nhằm loại bỏ phần vỏ đậu phộng.
Tiếp tục bắc chảo lên bếp, đợi chảo nóng thì cho phần muối tinh vào đảo đều rồi cho ra một cái chén nhỏ. Đối với hạt mè cũng tương tự, đặt chảo lên bếp và rang mè ở trên lửa nhỏ trong 2 đến 3 phút cho đến khi hạt mè có màu nâu, bóng và có nghe tiếng nổ lách tách hoặc vài hạt nảy lên.
Tiếp theo cho muối, mè cùng phần đậu phộng vào cối và giã nhuyễn để tạo thành muối vừng, tùy vào sở thích giã nhật nhuyễn hoặc giã sơ để hạt đậu không bị nát.
4.5. Hoàn thành
Khi ăn, dùng dao chặt nhỏ ống tre rồi tách lấy phần cơm ở bên trong để chấm cùng muối vừng và thưởng thức thôi.
Món cơm lam có mùi thơm lừng của hạt nếp nương, cơm ngọt dẻo bùi kết hợp với lớp muối vừng mặn tạo nên hương vị mộc mạc, hấp dẫn người ăn.
5. Một số món ăn ngon thưởng thức với cơm lam
Bên cạnh ăn với muối vừng, cơm lam còn được ăn cùng với nhiều món ăn ngon khác, điển hình như gà nướng cơm lam, khao lam…
5.1. Gà nước cơm lam
Đối với những người thích ăn thịt thì cơm lam sẽ được thưởng thức chung với thịt heo quay, cá nướng, bò nướng… nổi bật trong số đó là gà nướng cơm lam của người Tây Nguyên. Theo lời kể của người dân địa phương, món gà nướng cơm lam có nguồn gốc từ người dân tộc Ê Đê ở Buôn Đôn, Đắk lắk. Sau này, món ăn này được người Tây Nguyên phổ biến rộng rãi với nhiều phiên bản khác nhau.
5.2. Khao Lam của người Thái
Khác với người Việt, cơm lam của người dân Thái được gọi là khao lam với hương vị mới lạ cùng cách nấu riêng biệt. Ở món ăn này, họ sẽ trộn gạo nếp cùng với nước cốt dừa, đậu đỏ hoặc đậu đen, thêm gia vị đường, muối rồi mới cho vào ống tre. Cũng có khi người ta sẽ dùng lá cẩm để cuộn ở bên ngoài gạo nếp, khiến món ăn có thành phẩm màu tím vô cùng đẹp mặt.
Trên đây là những thông tin thú vị hấp dẫn về cơm lam là gì cũng như hướng dẫn làm món ăn thơm ngon này. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm một công thức nấu ăn đặc biệt để cùng người thân và bạn bè thực hiện vào dịp cuối tuần.
>>>Đọc ngay:
- 8 cách nấu vịt om sấu chuẩn vị Bắc, thơm ngon đậm đà
- Bí quyết nấu món vịt nấu chao thơm ngon, đậm đà, không hôi mùi vịt
- Hướng dẫn công thức nấu xôi lạc tại nhà thơm ngon, bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe
