Phần mềm SCADA được ví như là “bộ não” của hệ thống SCADA/DCS, phần mềm thực hiện mọi phần kiểm soát, giám sát và thu thập dữ liệu của nhà máy, hệ thống có thể mở rộng với các tính năng đo đạc từ xa có sẵn và có khả năng tối ưu hóa để quản lý tài sản.
Để thực hiện được các chức năng trên, phần mềm SCADA phải được tạo thành từ nhiều thành phần chức năng khác nhau. Trong bài viết này BKAS Co Ltd sẽ giới thiệu một số chức năng cơ bản của phần mềm SCADA
1. Chức năng HMI
HMI là viết tắt của chữ Human Machine Interface (giao diện người máy), có thể được hiểu là một bảng điều khiển hoặc màn hình dùng để điều khiển và giám sát. Người vận hành sẽ dựa vào các chỉ số hiển thị trên màn hình để giám sát và điều khiển máy móc vận hành theo đúng quy trình.
Đây là chức năng cơ bản đều phải có của mọi phần mềm SCADA. Một số phần mềm còn cho phép hiển thị giao diện trên trình duyệt hoặc App điện thoại.
Hình 1: Chức năng HMI của hệ thống SCADA
2. Chức năng truyền thông
Nêu lên khả năng kết nối, giao tiếp với thiết bị đầu cuối (IED/RTU) qua các giao thức truyền thông khác nhau. Phần mềm hỗ trợ càng nhiều giao thức truyền thông thì càng tăng tính linh hoạt của hệ thống. Các giao thức truyền thông không chỉ là Modbus, Profibus, OPC, IEC61850…mà còn là các Driver của các PLC như Siemens, Mitsubishi, Allen-Bradley…
Hình 2: Khả năng kết nối với nhiều giao thức truyền thông
3. Chức năng cảnh báo
Chức năng này cho phép thiết lập các cảnh báo, sự kiện của hệ thống. Hệ thống sẽ tự động thông báo cho người vận hành về các sự kiện dựa trên các thiết lập, ví dụ:
- Tiên đoán sự cố: Quá nhiệt, quá áp, rò rỉ khí
- Các trạng thái quan trọng của hệ thống: Đã đóng/cắt máy cắt, mất truyền thông, bị lỗi do quá nhiệt.
Các cảnh báo này sẽ được lưu trữ lại theo thời gian 30 ngày đối với các sự kiện không quan trọng và 1 hoặc 2 năm đối với các sự kiện quan trọng.
Hình 3: Giao diện lưu trữ các Alarm của hệ thống
4. Chức năng lưu trữ
Cho phép lưu trữ lại toàn bộ chương trình SCADA, lịch sử vận hành hoạt động của hệ thống. Việc lưu trữ này có thể thực hiện trên chính máy tính SCADA hoặc lưu trữ vào máy HISTORY của hệ thống SCADA. Các máy tính lưu trữ phải hỗ trợ số lượng ổ đĩa có dung lượng hàng TB và có chức năng RAID để tăng tốc độ lưu trữ và hạn chế rủi do mất dữ liệu.
Các phần mềm SCADA hiện đại sẽ cho phép lưu trữ vào các hệ cơ sở dữ liệu như: SQL Server, Microsoft SQL Server, Oracle Database…Việc lưu trữ vào các hệ cơ sở dữ liệu này giúp người dùng có thể truy xuất bằng các công cụ như Excel, Reporting…để tạo báo báo hoặc phát triển thêm các ứng dụng mở khác như Business Intelligence, Asset Management…
Hình 4: Sử dụng RAID để độ tin cậy lưu trữ
5. Chức năng Redundancy
Sẽ như thế nào nếu hệ thống SCADA đang sử dụng mà máy chủ SCADA bị lỗi, không thể điều khiển và giám sát…Đây là trường hợp không được phép xảy ra, đặc biệt đối với các hệ điều khiển và giám sát sản xuất điện, truyền tải điện.
Chức năng Redundancy sẽ giải quyết vấn đề trên, chức năng này sẽ tự động kích hoạt máy tính SERVER SCADA #2 khi máy tính SERVER SCADA #1 bị lỗi. Giúp hệ thống hoạt động trở lại bình thường, các hoạt động điều khiển và giám sát sẽ được thực hiện qua máy tính SERVER SCADA #2.
Hình 5: Thiết lập chức năng Redundancy
6 Chức năng Gateway
Đây là chức năng được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực hệ thống điện. Chức năng này thường được áp dụng khi hệ thống SCADA phải truyền dữ liệu tới một cấp điều khiển cao hơn. Dữ liệu thu thập từ các giao thức Modbus, IEC61850, OPC sẽ được chuyển đổi qua giao thức yêu cầu IEC60870-5-104 để kết nối với các trung tâm điều độ Ax.
Ngoài các chức năng trên, hệ thống SCADA còn có một số chức năng khác như: phân quyền người vận hành, chức năng gửi Email…
Trên đây là bài viết giới thiệu về một số chức năng cơ bản của phần mềm SCADA. Cảm ơn Quý bạn đọc đã quan tâm theo dõi.
Quý khách hàng có nhu cầu về SCADA giám sát hệ thống điện mặt trời, điện gió, nhà máy thuỷ điện vui lòng liên hệ.
Xem thêm
- Phương án thiết kế hệ thống SCADA Nhà máy Điện Mặt Trời - BKAS CO.,LTD
- Giải pháp sử dụng phần mềm ActionNet thực hiện thuật toán Zero Export - BKAS CO.,LTD
- Giới thiệu phần mềm SCADA ActionNet - BKAS CO.,LTD
