CHƯƠNG II:
XÃ HỘI VIỆT NAM TỪ NĂM 1897 ĐẾN NĂM 1918
BÀI 29: CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
I.CUỘC KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ NHẤT CỦA THỰC DÂN PHÁP (1897 -1914)
1.Tổ chức bộ máy nhà nước:
- Tổ chức bộ máy nhà nước từ trên xuống do Pháp chi phối
- Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, để tiến hành khai thác Việt Nam, làm giàu cho tư bản Pháp.
2.Chính sách kinh tế:
- Nông nghiệp: cướp đoạt ruộng đất, lập đồn điền.
- Công nghiệp: Khai thác than, kim loại. Đầu tư 1 số ngành khai thác như xi măng, điện, chế biến gỗ.
- SỐ LIỆU KHAI THÁC THAN
- Tăng cường xây dựng hệ thống giao thông vận tải đường bộ, đường sắt để tang cường bóc lột kinh tế và phục vụ mục đích quân sự.
- Thương nghiệp: độc chiếm thị trường Việt Nam….
Đề ra các thứ thuế mới bên cạnh các loại thuế cũ( thuế rượu, thuế muối, thuế thuộc phiện)
*Mục đích: nhằm vơ vét sức người, sức của của nhân dân Đông Dương.
3.Chính sách văn hóa, giáo dục:
- Đến 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục thời phong kiến.
- Về sau, Pháp bắt đầu mở trường học nhằm đào tạo lớp người bản xứ phục vụ công việc cai trị. Cùng lúc đó, Pháp mở một số cơ sở văn hóa, y tế.
II.NHỮNG CHUYỂN BIẾN CỦA XÃ HỘI:
1.Các vùng nông thôn:
- Giai cấp địa chủ phong kiến: đã đầu hang, làm chỗ dựa, tay sai cho thực dân Pháp. Tuy nhiên, có một bộ phân địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.
- Giai cấp nông dân: số lượng đông đảo, bị áp bức, bóc lột nặng nề nhất. Họ sẳn sàng hưởng ứng cuộc đấu tranh giành độc lập. Một số mất ruộng và làm việc trong hầm mỏ, đồn điền.
-
2.Đô thị pháp triển, sự xuất hiện các giai cấp, tầng lớp mới:
- Cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX, tầng lớp tư sản đã xuất hiện ( nhà thầu, chủ xí nghiệp ..) bị chính quyền thực dân kìm hãm.
- Một tầng lớp đông đảo cũng xuất hiện trong giai đoạn này, đó là tiểu tư sản thành thị ( chủ các xưởng thủ công nhỏ, viên chức …)
- Công nhân: phần lớn xuất thân từ nông dân, làm việc trong các đồn điền, hầm mỏ… lương thấp, đời sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ.
3.Xu thế mới trong cuộc vận động giải phóng dân tộc.
- Ảnh hưởng từ bên ngoài tác động vào Việt Nam
- Các trí thức Nho học muốn đi theo con đường dân chủ tư sản.
CỦNG CỐ:
Câu 1:Theo em, chính sách văn hóa, giáo dục của Pháp có phải để “khai hoá văn minh” cho người Việt Nam hay không? Vì sao?
Câu 2:Các chính sách trên của Pháp nhằm mục đích gì?
Câu 3:Tại sao các nhà yêu nước ở Việt Nam thời bấy giờ muốn noi theo con đường cứu nước của Nhật Bản? Câu 4:Nêu tác động của chính sách khai thác thuộc địa đối với kinh tế, xã hội Việt Nam.
