Lý thuyết Sinh học 9 Bài 2: Lai một cặp tính trạng
I. THÍ NGHIỆM CỦA MENĐEN
1. Tiến hành thí nghiệm
- Tiến hành giao phấn giữa các giống đậu Hà Lan khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản để thu được F1.
+ Phương pháp để thực hiện giao phấn giữa các giống đậu Hà Lan khác nhau của Menđen: cắt bỏ nhị từ khi chưa chín ở hoa của cây chọn làm mẹ để ngăn ngừa sự tự thụ phấn → khi nhị chín, lấy phấn của các hoa trên cây được chọn làm bố rắc vào đầu nhụy của các hoa đã được cắt nhị ở trên cây được chọn làm mẹ.
- Cho F1 được tạo thành tiếp tục tự thụ phấn để thu F2.
2. Kết quả thí nghiệm
- Bảng thống kê kết quả một số thí nghiệm của Menđen:
- Menđen quy ước:
+ Tính trạng trội là tính trạng biểu hiện ngay ở F1. Ví dụ: hoa đỏ, thân cao, quả lục,…
+ Tính trạng lặn là tính trạng đến F2 mới được biểu hiện. Ví dụ: hoa trắng, thân lùn, quả vàng,…
→ Kết quả thí nghiệm lai một tính trạng của Menđen: Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn.
II. MENĐEN GIẢI THÍCH KẾT QUẢ THÍ NGHIỆM
1. Menđen giải thích kết quả thí nghiệm
- Menđen đã giải thích kết quả thí nghiệm của mình bằng sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp của chúng trong thụ tinh:+ Mỗi tính trạng do 1 cặp nhân tố di truyền quy định (ngày nay gọi là cặp gen, cặp alen). + Trong tế bào sinh dưỡng, các nhân tố di truyền tồn tại thành từng cặp. + Sự phân li của cặp nhân tố di truyền ở F1 đã tạo ra 2 loại giao tử có tỉ lệ ngang nhau là 1A : 1a. Bố mẹ truyền cho con chỉ 1 trong 2 nhân tố di truyền.+ Khi thụ tinh các giao tử kết hợp ngẫu nhiên tạo ra các hợp tử với tỉ lệ 1AA : 2Aa : 1aa ở F2.
Menđen dùng các chữ cái để kí hiệu các nhân tố di truyền, trong đó chữ cái in hoa là nhân tố di truyền trội quy định tính trạng trội, còn chữ cái in thường là nhân tố di truyền lặn quy định tính trạng lặn.
- Sơ đồ lai:
P: Hoa đỏ x Hoa trắng
AA aa
GP: A a
F1: Aa (100% hoa đỏ)
F1 x F1:
Hoa đỏ x Hoa đỏ
Aa Aa
GF1: A, a A, a
F2: 1AA : 2Aa : 1aa (3 hoa đỏ : 1 hoa trắng)
2. Nội dung quy luật phân li
- Từ kết quả và giải thích kết quả thí nghiệm, Menđen đã phát hiện ra quy luật phân li với nội dung: Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.
Trắc nghiệm Sinh học 9 Bài 2: Lai một cặp tính trạng
Câu 1: Quy luật phân li được Menđen phát hiện trên cơ sở thí nghiệm là gì?
A. Phép lai một cặp tính trạng.
B. Phép lai nhiều cặp tính trạng.
C. Phép lai hai cặp tính trạng.
D. Tạo dòng thuần chủng trước khi đem lai.
Câu 2: Kiểu gen nào dưới đây được xem là thuần chủng?
A. AA và aa
B. Aa
C. AA và Aa
D. AA, Aa và aa
Câu 3: Tính trạng trội là?
A. Tính trạng xuất hiện ở F2 với tỉ lệ
B. Tính trạng biểu hiện ở cá thể đồng hợp trội hay dị hợp.
C. Tính trạng luôn biểu hiện ở F1.
D. Tính trạng có thể trội hoàn toàn hoặc trội không hoàn toàn.
Câu 4: Tính trạng lặn là?
A. Tính trạng xuất hiện ở F2 với tỉ lệ
B. Tính trạng biểu hiện ở kiểu gen đồng hợp lặn.
C. Tính trạng không được biểu hiện ở F1.
D. Tính trạng bị tính trạng trội lấn át.
Câu 5: Trội hoàn toàn là trường hợp nào sau đây?
A. F1 đồng tính còn F2 phân li 3 : 1.
B. Gen quy định tính trạng trội hoàn toàn lấn át alen cùng cặp để biểu hiện tính trạng trội.
C. Thế hệ lai chỉ xuất hiện 1 tính trạng trội.
D. Tính trạng trội được biểu hiện ở kiểu gen dị hợp.
Câu 6: Phương pháp cơ bản trong nghiên cứu Di truyền học của Menđen là gì?
A. Phương pháp phân tích các thế hệ lai.
B. Thí nghiệm trên cây đậu Hà Lan có hoa lưỡng tính.
C. Dùng toán thống kê để tính toán kết quả thu được.
D. Theo dõi sự di truyền của các cặp tính trạng.
Câu 7: Trên cơ sở phép lai một cặp tính trạng, Menđen đã phát hiện ra:
A. Quy luật đồng tính
B. Quy luật phân li
C. Quy luật đồng tính và quy luật phân li
D. Quy luật phân li độc lập
Câu 8: Trong các phát biểu sau đây, có bao nhiêu phát biểu đúng?
1. Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.
2. Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các gen của cơ thể.
3. Mỗi tính trạng trên cơ thể do một cặp nhân tố di truyền quy định.
4. Sự phân li của cặp nhân tố di truyền Aa ở F1 đã tạo ra hai loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau là 1A : 1a.
5. Sự phân li của cặp nhân tố di truyền Aa ở F1 đã tạo ra hai loại giao tử với tỉ lệ không bằng nhau.
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Câu 9: Khi đem lai các cá thể thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản, Menđen đã phát hiện được điều gì ở thế hệ con lai?
A. Ở thế hệ con lai chỉ biểu hiện một trong hai kiểu hình của bố hoặc mẹ.
B. Ở thế hệ con lai biểu hiện tính trạng trung gian giữa bố và mẹ.
C. Ở thế hệ con lai luôn luôn biểu hiện kiểu hình giống bố.
D. Ở thế hệ con lai luôn luôn biểu hiện kiểu hình giống mẹ.
Câu 10: Điều kiện nghiệm đúng của quy luật phân li là gì?
1. Các tính trạng ở P thuần chủng.
2. Số lượng cá thể thu được trong thí nghiệm phải lớn.
3. Gen trong nhân và trên NST thường.
4. Một gen quy định 1 tính trạng và trội lặn hoàn toàn.
A. 1, 2 và 4.
B. 1, 3 và 4.
C. 1, 2, 3 và 4.
D. 1 và 4.
Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Sinh học lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:
Lý thuyết Bài 1: Menđen và di truyền học
Lý thuyết Bài 3: Lai một cặp tính trạng (tiếp theo)
Lý thuyết Bài 4: Lai hai cặp tính trạng
Lý thuyết Bài 5: Lai hai cặp tính trạng (tiếp theo)
Lý thuyết Bài 6: Thực hành
